درک سوگ و چگونگی پاسخ به آن

چگونه می‌توانید به کسی که در سوگ از دست دادن است کمک کنید؟

در اواخر سال جاری، با به شکل غیرمعمول و بی‌سابقه‌ای با موقعیت‌های بسیار زیادی از حزن و اندوه  مواجه شدیم. به ویژه در ایالات متحده، شکاف سیاسی عمیق‌تر شد. بیکار شدن‌ها به از دست دادن درآمد‌ها ختم شدند و روابط نامناسب و از هم گسیخته از شدت شوق تعطیلات کم کردند. عیان‌ترین این از دست دادن‌ها با توجه به همه‌گیری از دست دادن عزیزان بی‌شماری از جمله، والدین، خواهر و برادر، پدربزرگ و مادربزرگ، همسر، بستگان نزدیک و دوستان بود. بسیاری از خانواده‌ها و جوامع چیزهای مختلف زیادی را از دست دادند. این سوگ با این واقعیت که  بسیاری از آنها نتوانستند در هنگام مرگ عزیزانشان با آنها خداحافظی کنند و یا در کنار آنها باشند، بسیار پیچیده‌تر شد. هزاران نفر در خانه‌های سالمندان یا در اتاق‌های بیمارستان به شکلی منزوی و تنها جان باختند. در بسیاری از موارد، خانواده‌ها نتوانستند برای شب زنده‌داری و گرامیداشت یا مراسم خاکسپاری و سوگواری عزیزانشان و حمایت از یکدیگر دور هم جمع شوند.

چگونه این اندوه را درک کنیم و به آن پاسخ دهیم؟

فیلیس کوسمینسکی از مرکز امید/مراکز خانواد  در مقاله منتشر شده خود در سال 2017 ، سوگ را در عمیق ترین و دردناک ترین حالت خود، به عنوان "موج سرکش نومیدی، تمایل و همبستگی" توصیف کرده است، سوگ فقط یک موج سرکش گذرا نیست بلکه موجی ادامه دار است،" موج از یک روز یا حتی یک لحظه آغاز شده و به روز و یا لحظات دیگر انتقال پیدا می‌کند".

نویسندگان و نظریه پردازان مختلف، مراحل ، تکالیف، وجوه، فرآیند و ابعاد سوگواری "طبیعی"  سالم را برای کودکان ، نوجوانان و بزرگسالانی که مرگ یکی از عزیزان را تجربه می‌کنند، توصیف کرده‌اند. برخی از نظریه پردازان مدل‌های مبتنی بر انجام کارهایی را برای یک روند عزاداری سالم ارائه داده‌اند. به گفته توماس دالتون و پروفسور رابرت کروت ، این کارها و وظایف شامل درک و پذیرش واقعیت مرگ‌، کار کردن  بر روی احساس درد عاطفی ناشی از، ازدست دادن  عزیزی و تحمل بیشتر آن، وفق دادن خود با این شرایط جدید و از سرگیری زندگی بدون عزیزشان است. روانشناس بزرگ جان بالبی، فرایند سوگواری را به چهار مرحله تقسیم می‌کند که عبارتند از بی حسی و انکار واقعیت فقدان، اشتیاق و علاقه زیاد برای دیدن عزیز از دست رفته؛ احساسات شدید از جمله غم، عصبانیت، یاس و ناامیدی است و در نهایت سازماندهی مجدد که در آن پیوندهای جدید با دیگران تشکیل می‌شود.

سوگ 5 مرحله مختلف دارد که عبارتند از: انکار، خشم، چانه زنی، افسردگی و پذیرش ، که ابتدا توسط روانپزشکی به نام الیزابت کوبلر-راس در 1969 در قالب مرگ و مردن و دوباره در سال 2005 در قالب سوگ و فقدان مطرح شد. در مرحله انکار ، مردم باور دارند که عزیزشان درگذشته است، اما به شکلی نمادین نمی‌توانند باور کنند که دوست یا عضو خانواده آنها مثلاً در یک زمان خاص برای احوالپرسی تماس نمی‌گیرد یا از کار بر نمی‌گردد. در مرحله خشم؛ خشمِ فرد متوجه شخصی است که فوت شده و یا متوجه شخصی که نتوانسته از مرگ عزیزش جلوگیری کند. در مرحله ی چانه زنی افراد درگیر ذهنیت‌های "چه می‌شد اگر" یا "اگر فقط " می‌شوند که باعث می‌شود این‌گونه فکر کنند که ممکن بود بتوانند اوضاع را کنترل کرده و  از مرگ عزیزشان جلوگیری کنند. در مرحله افسردگی، افراد به خود اجازه می‌دهند تا درد از دست دادن را احساس کرده و می‌توانند روند بهبودی را شروع کنند. سرانجام، در مرحله پذیرش، افراد وضعیت فعلی زندگی خود را بدون عزیزشان به عنوان واقعیت شناخته و می‌توانند با این درک جدیدی که از  زندگی پیدا می‌کنند زندگی کنند.

آلن ولفلت در کتابی در سال 1983 با عنوان "کمک به کودکان برای مقابله با سوگ" در مورد ابعاد مختلف سوگ کودکان نوشت: سوگ کودکان شامل  کمبود احساسات، شوک، انکار، بی حسی، پوچی، غم، احساس گناه، ترس، سرزنش کردن خود، رفتارهای برون‌ریزی، فوران احساسات، بی نظمی و وحشت، سندرم مرد / زن بزرگ (به عنوان مثال کودک داغدیده ای که نقش بزرگسالی که قبلاً متوفی اجرا میکرد را بر عهده می‌گیرد)، تغییرات فیزیولوژیکی، بازگشت و سازش؛ هستند.

در توانایی افراد برای کنار آمدن و سازگاری با مرگ یکی از نزدیکان، تنوع شگرفی وجود دارد. یكی از عوامل كلیدی؛ مجموعه عقایدی است كه شامل افكار فرد سوگوار درباره شخص از دنیا رفته، تأملات وی درمورد آن شخص و ارزیابی توانایی خود برای ادامه دادن به زندگی، به معنای عملی یا حتی تحت اللفظی، بدون فرد متوفی است.

شما چگونه می‌توانید کمک کنید؟

حال چگونه میتوانید به کودکان، نوجوانان و بزرگسالان در سوگ کمک کنید؟ اول با حضور در کنارشان و کمک به آنها برای تحمل درد عاطفی ناشی از دست دادن. دوم، آگاهی از مراحل، تکالیف، وجوه، فرآیند و ابعاد سوگ که ممکن است تجربه کنند. سوم اینکه به فرایندهای فکری و احساسی آنها در مورد شخص متوفی، رابطه‌ای که با او داشتند و توانایی ادامه دادن به زندگی بدون عزیزشان گوش فرا دهید. در آخر، تمامی حالت‌های احساسی ابراز شده در رابطه با سوگ آنها را تایید کرده و با همدلی از آنها حمایت کنید.

سوگ ممکن است مانند موجی سرکش باشد که از یک روز یا حتی یک لحظه به لحظه دیگر اوج می‌کشد، اما در کنار هم می‌توانید به یکدیگر کمک کنید تا سوار بر موج به دریایی آرام‌تر برسید.

لینک مقاله:
https://www.gottman.com/blog/understanding-and-responding-to-grief/