قدردانی و اثرش بر روی مغز از دیدگاه علوم عصبی - بخش سوم

قدردانی می‌تواند یک روز معمولی را به عید شکرگذاری، شغلی معمولی را به لذت، و فرصت‌های رایج را به موهبت تبدیل کند.

(قسمت سوم)

لذت، قدردانی و مغز

انسان‌های قدرشناس از زندگی لذت بیشتری می‌برند و شادکام‌تر هستند. استعاره زیبایی که در رابطه با قدردانی چسترتون به کار می‌برد این است که تعقیب شادکامی بسیاری شبیه کشاورزی است، تا زمانیکه بذرهایی را درست و مناسب در زمین نکاری و پرورشان ندهی، محصول مناسبی درو نخواهی کرد. اثر تمرین کردن قدردانی نیز دقیقا مثل محصول کشاورزی یک روزه و یک دفعه نیست، و ناگهان با یک معجزه خودش را نشان نمی‌دهد.

ولی وقتی محصول قدردانی به ثمر نشست، بر جنبه‌های روانی و جسمی نیک‌زیستی‌مان تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. 
همه به خوبی می‌دانیم که چطور باید قدردانی کنیم و قدرشناس باشیم، شاید تمام آنچه به آن نیاز داریم مقداری انگیزه برای قدرشناسی و یادآوری این موضوع است که تمرین قدردانی کردن در زندگی چه ابزار ضروری و قدرتمندی است. 

دکتر آمیت کومار در پژوهشش بر روی تمرین‌های قدردانی به یافته بسیار جالبی دست پیدا کرد. در پژوهش از شرکت‌کنندگان خواسته شده بود تا برای کسانی که در زندگی‌شان سهم بسیار بزرگی دارند و تاثیر جدی داشته‌اند یادداشتی تهیه کنند، افرادی مثل معلم، همسر، یا دوست. شرطی که در مورد این یادداشت‌ها وجود داشت این بود که به صورت خلاصه و نوشتن یک تشکر خشک و خالی نباشد، بلکه یادداشتی عمیق همراه با تمام جزییات باشد. با کمال تعجب شرکت‌کنندگان در کمتر از 5 دقیقه همگی توانسته بودند که متن‌های بسیار بلند بالایی تهیه کنند و بعد از اتمام متن نیز همگی احساس رضایت زیادی از انجام این تمرین داشتند.

پرورش شادکامی و لذت با قدردانی

انسان‌های ناشاد بیشتر از نقطه ضعف‌هایشان درس می‌گیرند و دائما با هویت خودشان درگیر هستند. برای قدم برداشتن در راه شادکامی باید دست از شک کردن به خودمان برداریم و دستاوردها  و موفقیت‌هایی که در زندگی داریم را جشن بگیریم. چطور؟ در ادامه برخی نکات مهم در این خصوص آورده شده است که استفاده از آنها قطعا کمک‌کننده خواهد بود.

1.    پذیرش خود
در مقابل آینه بیایسید و 5 چیزی خوبی که از خودتان می‌شناسید را نام ببرید. این 5 چیز می‌تواند در مورد دستاوردها و موفقیت‌هایتان در گذشته باشد و یا در مورد تلاش‌هایی که همین الان در زندگی در حال انجام هستید، یا استعدادهایتان، یا حتی ارزشهایی که در زندگی دارید باشد. فقط این 5 چیز را بلند برای خودتان بگویید. از خودتان در قالب کلمه‌هایی مثل، زیبا، وفادار، منظم، مهربان، دوست‌داشتنی و غیره تعریف و تمجید کنید و به احساسی که دارید توجه کنید. هر جقدر دوست دارید می‌توانید این تمرین را تکرار کنید و به تجربه‌تان دقت کنید.

2.    دفترچه قدردانی
ممکن است قبلا هم در رابطه با دفترچه قدردانی چیزهایی شنیده باشید. دفترچه قدردانی فضای شخصی شما برای نوشتن چیزهای ریز و درشتی است که در زندگی قدردان آنها هستید. دفترچه قدردانی می‌تواند بخشی از دفترچه خاطرات و یا دفترچه برنامه‌ریزی و یا یادداشت‌های دیجیتال گوشی هوشمندتان باشد. وقتی تصمیم می‌گیرید که قدردانی کنید، به شکلی آگاهانه انتخاب می‌کنید تا بر روی خاطره‌های خوب تمرکز کنید و یا حتی لحظه‌های بسیار خوشایند و خوب و شادی که در گذشته داشته‌اید را یاداوری کنید.
هر لغتی که استفاده می‌‌کنید قدرت کلام خودش را دارد، بنابراین اصلا از چیزهای کوچک هم صرف نظر نکنید، حتی اگر در ظاهر خیلی بی‌اهمیت به نظر می‌رسند. دفترچه قدردانی می‌تواند چیزی شبیه به این باشد. 

3.    ملاقا‌ت‌های قدرشناسانه
همه در زندگی کسانی را داریم که حمایت و کمک‌های بی قید شرطشان برایمان ارزش بسیاری داشته باشد، و احساس کنیم که شادکامی و موفقیتمان را مدیون آنها هستیم. اگر چنین فردی را در زندگی دارید، در طول ماه یک بار یا دو بار وقت بگذارید و به ملاقاتش بروید. 
برنامه‌ریزی کنید، بروید و یکبار دیگر از او بابت حضورش قدردانی کنید – اجازه دهید تا او بداند چقدر برایش مهم هستید. برخی خاطرهای خوبی که با هم دارید را مرور کنید و اگر کاری از دستتان برایش بر می‌آید، پیشنهاد کمک بدهید. در بیشتر اوقات، ملاقات‌های قدرشناسانه بلافاصله احساس‌های مثبتی را به همراه دارند.

4.    برای شادکامی دست دست نکنید.
اگر احساس شادی می‌کنید، از آن خجالت نکشید. به خودتان یادآوری کنید که سخت تلاش کرده‌اید تا به این گنج ارزشمند برشید و الان که به آن رسیدید واقعا لیاقتش را دارید. چه دستاورد بزرگی باشد و چه موفقیت کوچکی، لذتی که می‌برید را تصدیق کنید و برای این لحظه قدردان باشید. پذیرش شادکامی قوی‌ترمان می‌کند و باعث می‌شودبیشتر قدردان چیزهایی باشیم که در زندگی داریم. با چنین کاری یاد می‌گیریم تا تلاشهایمان در زندگی را تحسین کنیم و برای بهترین خودمان برای روبرویی با چالشهایی که در آینده در زندگی پیش رویمان خواهد بود، آماده باشیم.

5.    یار قدردان پیدا کنید
برای تمرین قدردانی روزانه، یار قدردان پیدا کنید – این یار می‌تواند همسر، نامزد، فرزند، و یا همکارتان باشد. هر روز، زمانی که با هم هستید، مقداری زمان بگذارید و در مورد چیزهایی که در زندگی قدردانش هستید با هم صحبت کنید. از هم سئوال بپرسید و برای پاسخ دادن به هم کاملا گشوده باشید. به اشتراک گذاشتن قدردانی با فرد دیگر روش مناسبی برای حفظ انگیزه و تقویت مهارتهای هیجانی‌تان است.

لینک بخش اول : قدردانی و اثرش بر روی مغز از دیدگاه علوم عصبی - بخش اول

لینک بخش دوم : قدردانی و اثرش بر روی مغز از دیدگاه علوم عصبی - بخش دوم

لینک بخش چهارم : قدردانی و اثرش بر روی مغز از دیدگاه علوم عصبی - بخش چهارم

لینک بخش پنجم : قدردانی و اثرش بر روی مغز از دیدگاه علوم عصبی - بخش پنجم

لینک مقاله:
https://positivepsychology.com/neuroscience-of-gratitude/