رفتارهای سمی در روابط فقط به مشاجره یا حسادت محدود نمی‌شوند. رفتارهای ظریف‌تر و زیرپوستی‌تری هم وجود دارند که می‌توانند روی نحوه نگرشتان به خودتان و جهان تأثیر می‌گذارند. شناسایی پویایی‌هایی رابطه‌ای که به سلامت روانتان آسیب می‌زند کمکتان می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرید و از خودتان بهتر مراقبت کنید.
رفتارهای سمی در روابط فقط به مشاجره یا حسادت محدود نمی‌شوند. رفتارهای ظریف‌تر و زیرپوستی‌تری هم وجود دارند که می‌توانند روی نحوه نگرشتان به خودتان و جهان تأثیر می‌گذارند.
شناسایی پویایی‌هایی رابطه‌ای که به سلامت روانتان آسیب می‌زند کمکتان می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرید و از خودتان بهتر مراقبت کنید.
علائمی که نشان می‌دهد در روابط سمی هستید
تشخیص اینکه در روابط سمی قرار دارید یا نه، بیش از هر چیز به آگاهی‌تان نسبت به رابطه بستگی دارد.
آنچه در یک رابطه رفتار سمی در نظر گرفته می‌شود، به عوامل زیادی بستگی دارد، که برخی از آنها عبارتند از فرهنگ خانوادگی، شیوه تربیتی، و تأثیر این رفتارها در طول زندگی.
برخی از نشانه‌هایی که نشان می‌دهد ممکن است در رابطه‌ای سمی باشید، عبارتند از:
- عدم احساس امنیت
- وابستگی عاطفی و مالی به شریک زندگی
- احساس عدم خوشبختی
- احتیاط بیش از اندازه در زمان‌هایی که شریک زندگی‌تان حضور دارد
- شک کردن به خودتان
- ناتوانی در گفتن یا انجام کارهایی که دوست دارید
۷ رفتار سمی که باید نسبت به آنها آگاهی داشته باشید
بسیاری از رفتارهای مخرب موجود در روابط، حول موضوع قدرت و کنترل می‌چرخند. در ادامه به ۷ رفتار سمی که باید در روابطتان مراقبشان باشید، آورده شده است:
۱. دستکاری روانی (تحریف واقعیت)
جانیکا ویسلی، خانواده‌درمانگر اینطور عنوان می‌کند:"دستکاری روانی به معنای رفتاری است که با انجام دادنش باعث می‌شوید فردی، درکش از واقعیت، تجربه‌ها و حتی سلامت روانش را زیر سؤال ببرد."
ویسلی معتقد است دستکاری روانی یکی از رایج‌ترین شکل‌های دستکاری عاطفی است و قطعا رفتاری سمی به حساب می‌آید که نباید تحملش کنید.
مثال‌هایی از دستکاری روانی:
- «اصلا اینطوری نبود. تو اینطوری خیال کردی. تو بیش از اندازه احساس عدم امنیت داری!»
- «من هرگز این حرف را نزدم. تو همیشه همه چیز را بد برداشت می‌کنی.»
۲. تحقیر
تحقیر رفتار سمی است که می‌تواند در قالب انتقادهای تند و تیز یا جوک‌های طعنه‌آمیز یا به شکل‌های متنوع دیگری خودش را نشان دهد.
اگرچه برخی زوج‌ها از شوخی‌های دوستانه با هم لذت می‌برند، اما اظهارنظرها یا رفتارهایی که آزاردهنده هستند یا به نوعی نقاط ضعفتان را نشانه می‌گیرد، چیزی فراتر از یک شوخی ساده هستند.
مثال‌هایی از تحقیر:
- « همیشه این کار رو می‌کنه! بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم با یک احمق ازدواج کردم.»
- «جدی می‌خوای اینو بپوشی؟ فکر نکنم حتی بتونی با این لباس بشینی. به خوردن شیرینی‌ها ادامه بده!»
- «به حرف‌هایش توجه نکن. اصلاً نمی‌داند چه می‌گوید.»
۳. منزوی کردن
منزوی کردن همیشه به این معنا نیست که به یک جزیره دورافتاده تبعدیتان کنند. گاهی اوقات این رفتار به‌صورت تدریجی و نامحسوس در طول زمان اتفاق می‌افتد.
اغلب وقتی این اتفاق می‌افتد، چندان متوجهش نمی‌شوید تا زمانی که به خودتان می‌آیید و می‌بینید ارتباطتان با دوستان و یا خانواده قطع شده است و هیچ سیستم حمایتی دور و برتان وجود ندارد.
ممکن است در زندگی نظرتان به این موضوع جلب شود که شریک زندگی‌تان همیشه بهانه‌ای پیدا می‌کند تا در جمع حاضر نشود. شاید از دوستانتان به دلیل اینکه تاثیر بدی رویتان دارند شکایت داشته باشند یا بگویند در کنار خانواده‌تان احساس راحتی نمی‌کند.
شکل‌های دیگری از این رفتار ممکن است به این صورت باشد که شریکتان فراموش کند برنامه‌ریزی مهمی برای خودتان کرده‌اید و در عوض دقیقا در همان شب، یک شام رمانتیک را برنامه‌ریزی کند، یا شاید دقیقاً قبل از ملاقات با فامیلتان «مریض شود» یا ناگهان در شب دورهمی دوستانتان به «حمایتتان احتیاج پیدا کند».
مثال‌هایی از منزوی کردن:
- « باهاشون راحت نیستم. باور نمی‌کنم بخواهی من رو به خاطر اونا کنار بذاری.»
- « از قبل برای اون شب برنامه ریزی کردم. باید زودتر می‌پرسیدی.»
- «روز وحشتناکی داشتم. جدی می‌خوای امشب تنهام بذاری؟»
- بعد از معاشرت با دوستان، به شکلی با ناراحتی رفتار می‌کنند یا قهر می‌کنند.
۴. دیوارکشی (سکوت عمدی)
لینا درهالی، درمانگر زوجی دیوارکشی را اینطور تعریف می‌کند: "بستن راه ارتباط و خودداری کردن از گفت‌وگو".
برخی افراد ممکن است در بیان احساساتشان، به‌خصوص در زمان‌های ناراحتی، مشکل داشته باشند. ولی به شکلی عمدی نادیده گرفتن یا قطع ارتباط می‌تواند شکلی از تنبیه در رابطه باشد که قطعا رفتاری سمی است.
مثال‌هایی از سنگ‌اندازی:
- وسط یک بحث، شریکتان از پاسخ دادن به سؤالاتتان خودداری می‌کند یا اصلاً جواب نمی‌دهد.
- در وسط گفت‌وگو، طرف مقابلتان دور می‌شود و می‌رود.
- پس از یک مشاجره، شریک زندگی‌تان چند روز با شما حرف نمی‌زند.
۵. تهدید
تهدیدها ممکن است گاهی در کلمه‌هایی که یک نفر عنوان می‌کند خودش را به شکلی مخفی و زیرپوستی نشان دهند، اما معمولا به صورت مستقیم استفاده می‌شوند و هدفشان ایجاد ترس یا تردید در شماست.
تهدید می‌تواند مستقیم نسبت به شما انجام شود یا ممکن است به سمت چیزها یا افرادی که برایتان مهم‌اند به کار رود.
مثال‌هایی از تهدید:
- «خیلی بد میشه اگر رئیست بفهمه تو محل کار این‌قدر با موبایلت وقت می‌گذرونی.»
- «اگر کاری که گفتم رو انجام ندی، با سگت خداحافظی کن.»
۶. تقصیر را گردن انداختن(سرزنش)
لینا درهالی می‌گوید: "تقصیر را گردن کسی انداختن یعنی وقتی از چیزی ناراحت هستید، به‌جای پذیرفتن مسئولیت این ناراحتی، آنرا را به گردن دیگری بیاندازید.»
این رفتار معمولاً در قالب جمله‌هایی مثل " اگر تو... نکرده بودی، منم... نمی‌کردم" خودش را نشان می‌دهد.
تقصیر را گردن انداختن می‌تواند مقدمات احساس گناه را برایتان ایجاد کند، احساساتتان را نادیده بگیرد و توجه را از نیازها و احساساتتان به کارهایی که کرده‌اید یا نکرده‌اید، منحرف کند.
مثال‌هایی از تقصیر را گردن دیگری انداختن:
- «تو ناراحتی چون خودت می‌خوای. الانم می‌خوای منم ناراحت کنی.»
- « صدام رو بلند کردم چون می‌دونستی روز بدی داشتم، ولی بازم تصمیم گرفتی از این موضوع شکایت کنی.»
۷. وابستگی اجباری
در زندگی برخی زوج‌ها، یکی مسئولیت پرداخت همه هزینه‌ها و مدیریت امور اداری را بر عهده دارد. این مطلب می‌تواند در چهارچوب توافقی دوطرفه و بخشی از تقسیم مسئولیت‌ها در رابطه باشد.
اما گاهی اوقات این مطلب می‌تواند رفتاری سمی به منظور وابسته نگه داشتنتان در زندگی باشد.
زمانیکه به حساب‌های مالی دسترسی ندارید، اجازه ندارید اسناد مالی را بخوانید، یا نسبت به برخی از مهم‌ترین مسائل زندگی در بی‌خبری نگه داشته می‌شوید، ممکن است برای تصمیم‌گیری‌ها به شریک زندگی‌تان تکیه کنید.
این وضعیت می‌تواند در نهایت به این سمت هدایتتان کند که در یک رابطه آزاردهنده بمانید، چون منابع لازم برای ترک رابطه را ندارید یا نمی‌دانید چطور بدون از دست دادن همه چیز، رابطه را تمام کنید.
مثال‌هایی از وابستگی اجباری:
- «نگران مسائل مالی نباش. همه چیز رو خودم مدیریت می‌کنم و هر ماه بهت پول تو جیبی می‌دم.»
- «همه مدارک مهمت تو گاوصندوق خودمه. وگرنه خودت گمش می‌کردی.»
- «ماشین به کارت نمی‌آد. هرجا بخوای خودم می‌برمت.»
جمع‌بندی
شناخت این رفتارهای سمی کمکتان می‌کند حدود سالم رابطه را تشخیص دهید و در صورت لزوم، از خود محافظت کنید. اگر احساس می‌کنید در یک رابطه ناسالم هستید، کمک گرفتن از یک مشاور یا اولین قدم برای بهبود وضعیت باشد.
لینک مقاله:
https://psychcentral.com/blog/7-toxic-behaviors-you-should-never-tolerate#why-some-people-tolerate-them