مطالعه حاضر باهدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی بر راهبردهای مقابله ای زوجین انجام شد. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی و جامعه مورد مطالعه شامل زوجینی بود که درسال 1395 به مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی خصوصی شهرستان اردبیل مراجعه کرده بودند.

45 زوج به صورت دردسترس انتخاب و به روش تصادفی در گروه های آزمایش با گروه کنترل تقسیم شدند. آزمودنی های گروه های آزمایشی 10 جلسه درمانی 90 دقیقه ای دریافت کردند. داده ها ازطریق پرسشنامه راهبردهای مقابله ای لازاروس و فولکمن(1984) گردآوری شد. نتایج آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد بین سه گروه درنمرات پس آزمون زیرمؤلفه های جستجوی حمایت اجتماعی، حل مسأله برنامه ریزی شده، مسئولیت پذیری، فاصله گیری و گریز و اجتناب تفاوت معنی داری وجودداشت(p<01/0). 

نتایج آزمون توکی نشان داد که درزیرمؤلفه های حل مسأله برنامه ریزی شده و مسئولیت پذیری، میانگین نمرات «گروه واقعیت درمانی از گروه کنترل» و در مورد جستجوی حمایت اجتماعی، فاصله گیری و گریز و اجتناب، میانگین نمرات «گروه ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی از گروه کنترل» به طور معناداری متفاوت بود(p<01/0). برحسب نتایج حاصل از پژوهش هردو درمان منجر به افزایش به کارگیری راهبردهای جستجوی حمایت اجتماعی، حل مسأله برنامه ریزی شده، مسئولیت پذیری و کاهش به کارگیری فاصله گیری وگریز و اجتناب شد. همچنین برآیندها نشان دهنده تأثیر بیشتر ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی درمقایسه با واقعیت درمانی بر راهبردهای مقابله ای زوجین بود.