تجربه شخصی و اجتماعی ما شهروندان ایران در چند دهه گذشته، ادراک و برداشت ما از میزان توانمندی مان برای تغییر حال و روزمان را شکل داده است. به زعم بسیاری از هموطنان وضعیت ما بیشتر به سرنوشت سیزیف می ماند. یعنی نوعی بی‌انگیزگی ناشی از انجام کارهای بی ثمر. افسانه سیزیف را همه شنیده ایم.
به علت خود بزرگ بینی و حیله گری به مجازاتی بی‌حاصل و بی‌پایان محکوم شده بود که در آن می بایست سنگ بزرگی را تا نزدیک قله ای ببرد و قبل از رسیدن به پایان مسیر، شاهد باز غلتیدن آن به اول مسیر باشد. و این چرخه تا ابد برای او ادامه داشت.
اگرچه در نگرش و طرز تلقی برخی از هموطنان ما تلاش های ایرانیان از نهضت مشروطیت تا امروز بیشتر به سعی سیزیف می‌ماند و این یعنی نوعی تقدیرگرایی عام.  تقدیرگرایی آن یعنی تلاش من هیچ اثری در نتیجه ندارد. همچنان که سعی و تلاش سیزیف هیچ فایده‌ای نداشته است.
 در کنار این شاهد تقدیرگرایی آینده نیز هستیم. یعنی گروهی از ایرانیان فکر میکنند که تلاش من هیچ اثری بر شرایط و نتایج آینده ندارد.
این نوع تقدیرگرایی، عملاً همزمان با نارضایتی همه‌جانبه از شرایط و رنج روز افزون، آنها را به انفعال و عدم مطالبه گری مشروع می کشاند.
اما نوع سومی از تقدیرگرایی وجود دارد که اعتقاد به آن می تواند طرز فکر پویا و سازنده را در افراد ایجاد کند.
تقدیرگرایی گذشته؛ یعنی گذشته به هیچ وجه تغییر نمی کند.
 اشتباهات نسل‌های قبلی، هیجان محوری گذشتگان، بی دقتی و تسلیم شدگی و اندیشه تقلیدی غیرسنجشگرانه پدرانمان و نتایج حاصل از آن به هیچ وجه تغییر نمی کند. پس دل مشغول و نگران گذشته نباشیم ولی اقدامات فعال یا انفعال ما در زمان حال شرایط آینده را تعیین می کند، چرا که ما مثل سیزیف محکوم به کار بی فایده نیستیم. امید این باور نیست که امور حتما ختم به خیر خواهد شد یا اقدامات ما صد در صد نتیجه خوبی خواهد داشت. بلکه امید یعنی این باور که آنچه انجام میدهیم صرف نظر ازاینکه در پایان چه نتیجه ای خواهد داشت، کاری شرافتمندانه و معنادار است.